معرفی

پژوهش خود را با یادی از گذشتگان در دوره باستان شروع میکنيم. گذشتگانی که آب ، خاک ، باد و خورشید را مظهر پاکی و چهار عامل اصلی زیستن میدانسته اند و  با مقدس شمردن آنها همیشه سعی بر حفظ و نگهداری آنها داشته اند .

این پژوهش در چهار بخش ذیل ارائه میگردد و سهم بسزایی از آن مربوط به ارائه راهکارها برای کنترل و حل مشکل پديده های اقلیمی میباشد .

تغییرات اقلیمی به تغییرات طولانی‌ مدت در الگوهای آب‌ و هوایی و افزایش درجه دما گفته می‌شود. این تغییرات می‌توانند به صورت طبیعی مانند تغییراتی که بر اثر نوسانات چرخه خورشیدی ایجاد میشود رخ دهند و یا میتواند توسط عوامل غیر طبیعی و انسان ایجاد شوند . از قرن ۱۹ به بعد، فعالیت انسان‌ها دلیل اصلی ایجاد پديده تغييرات اقليمي و افزایش دما بوده است .

 

با افزایش جمعیت و به منظور تامین نیازهای بشری و در پی آن تخریب محیط زیست پیرامون و پوشش­ های گیاهی و منابع جنگلی، تغییرات فزاینده ای در الگوی مصرف در زمینه ­های مختلف،  توسط انسان­ها ایجاد شد که این عوامل تاثیر بسزایی درگسترش تغییرات اقلیمی و افزایش دما داشته اند. شاخص ­ترین عوامل در این تغییرات و تخریب­ ها مربوط به سه  عامل اصلی است که در ادامه این عوامل شرح داده میشوند :

الف) تخریب منابع طبیعی  با گسترش ساخت و سازهاي شهري و عرصه های کشاورزی :

 

با افزایش جمعیت و گسترش استقرار­های شهری، ساخت مسکن و شهرک­ های صنعتی، بسیار افزایش یافت.

 

بر این اساس انسان برای محیا سازی زیرساخت­ های سازه ای بابت ساخت مسکن و زیرساخت­ های جاده ­ای برای سهولت در حمل و نقل،  اقدام به تخریب پوشش ­های گیاهی و جنگل­ها و منابع طبیعی نمود.

 

 درختان و پوشش­ های گیاهی به عنوان شش­های زمین، با عمل فوتو سنتز ( اکسیژن سازی) و هم چنین با سایه  گستری، نقش بسزایی در کنترل دمای هوا دارند. انسان با ایجاد تغییرات در محیط زیست و تخریب پوشش های گیاهی و منابع جنگلی باعث  تغییرات گسترده در اقلیم آب و هوایی و افزايش دما گرديد.

 

همچنین انسان با ایجاد تغییرات گسترده در چیدمان زیست محیط بومی و تبدیل منابع طبیعی و مراتع  به کاربری کشاورزی، به منظور رفع نیاز روز افزون بشر به مایحتاج خوراکی و محصولات کشاورزی،  باعث تخریب بسیاری از این منابع گردید. از سويي ديگر با ذخیره سازی های غیر اصولی منابع آبی به صورت سدها و برداشت بیش از حد آب بر پایه صنعت کشاورزی سنتی،  باعث خشک شدن رودهای جاری بر سطح زمین و ایجاد خشکی و کم شدن رطوبت هوا و در نهایت افزایش دما گردید .  

ب) افزایش در الگوی مصرف سوخت­ های فسیلی با گسترش صنعت و افزایش حمل و نقل :


با افزایش فعالیت های انسان در زمینه های مختلف به خصوص صنعت و حمل و نقل، استفاده از سوخت­ های فسیلی به شدت افزایش یافت. استفاده از سوخت‌های فسیلی باعث تولید گازهای گلخانه‌ای می‌شود که مانند پتویی اطراف زمین را می‌پوشانند و با به ‌دام ‌انداختن گرمای خورشید، باعث افزایش دما در سطح کره زمین میگردد . دی‌اکسید کربن و متان از گازهای گلخانه‌ای هستند که در ایجاد تغییرات اقلیمی نقش بسیار زیادی دارند.


بیشترین دی اکسید کربن موجود در سطح زمین حاصل از سوزاندن بنزین و گازويل در حمل و نقل و ذغال‌سنگ برای گرمایش کوره ­ای و تولیدات صنعتی در مراکز پتروشيمي بوده و گاز متان نیز حاصل از دو عامل طبیعی و انسانی میباشد. عوامل طبیعی همچون آتشفشان­ ها و گودال­های گلی (باتلاق­ها و برکه ­ها) و عوامل انسانی همچون صنعت، کشاورزی و دامداری، دفن زباله و استخراج سوخت ­های فسیلی(نفت و گاز )، که اين عوامل بیشترین سهم از تولید گاز متان را داشته و تاثیر بسیار زیادی در افزایش ازن سطحی و افزایش دما دارند.


با توجه به گسترش حمل و نقل و صنعت، سطح تولید گازهای گلخانه­ ای بسیار افزایش یافت که این امر تاثیر  بسیار زیادی در تغییرات اقلیمی و افزایش دما داشته است.

ج) افزایش در الگوی مصرف آب و تخریب منابع آب:

یکی از بزرگ‌ترین عوامل موثر در تغییرات اقلیمی و افزایش دما، افزایش در الگوی مصرف آب و برداشت بی­رویه منابع آب توسط انسان می‌باشد . با توجه به اهمیت موضوع لازم است به بررسی میزان سرانه مصرف روزانه آب توسط هر فرد در بخش های مختلف بپردازیم.


انسان ها به منظور  تامین نیاز­های خود در زمینه ­های مختلف: اعم از کشاورزی، صنعت ، مصارف خانگی  اقدام  به برداشت بی­رویه از منابع آب­های قابل شرب نمودند .  بیشترین سهم از آب مصرفی متعلق به بخش کشاورزی می‌باشد که به طور میانگین بالای ۷۰ درصد از میزان مصرفی را به خود تخصیص می‌دهد. بخش صنعت با حدود ۲۰ درصد و مصارف خانگی با حدود ۱۰ درصد در رتبه های بعدی مصرف آب قرار دارند . البته لازم به ذکر است درصد سهم آب مصرفی هر بخش در کشورها و مناطق مختلف، با توجه به میزان توسعه یافتگی و سطح پیشرفت آن کشورها متفاوت می‌باشد. 


بر اساس تحقیقات انجام شده  در مناطق و کشور های مختلف، میانگین مصرف آب به ازای هر نفر در مصارف خانگی روزانه ۱۵۰ لیتر می‌باشد که این میزان مصرف بر مبنای شاخص هایی مانند دما و رطوبت در مناطق مختلف متغییر می‌باشد. بنا به گزارش سازمان ملل متحد، در کل جهان روزانه حدودأ ۱۰ میلیارد تن آب مصرف می‌شود. این در حالی است که بنا به اعلام همین سازمان تنها ۳ درصد از آب موجود در کل جهان قابل نوشیدن است و باقی‌مانده، آب دریا و غیرقابل نوشیدن است. از این ۳ درصد، ۲.۵ درصد به حالت یخ‌زده و در یخچال‌های قطب جنوب و قطب شمال قرار دارد و در دسترس بشر نیست. بنابراین انسان باید بتواند با ٪0.5 درصد باقیمانده همه نیازهای خود در بخش های مختلف را  برطرف سازد.


این افزایش الگوی مصرفی روزانه آب توسط انسان­ها و کاهش میزان سهم آب منابع طبیعی و جنگلی، منجر به خشک شدن و نابودی درختان و جنگل­ها و ‌ در نهایت تغییرات اقلیمی و افزایش دما گردیده است. در ادامه پژوهش به تاثیرات و مضرات تغییرات اقلیمی، آب و هوا و افرایش دما بر زندگی انسان و محیط زيست میپردازيم.

تغییرات اقلیمی آب و هوایی و افزایش دما، تاثیرات بسیار زیادی در تخریب منابع زیست محیطی و سلامت جسمانی انسان دارد که در این پژوهش به صورت مختصر  چند گزینه مهم از این تاثیرات مخرب مورد اشاره قرار گرفته است.

الف) تأثیر تغییرات اقلیمی و افزایش  دما بر جنگل‌ها و کشاورزی:

یکی از گازهای حاصله توسط فعالیت های بشری گاز متان می‌باشد. افزایش متان و تجمع اوزون سطحی باعث افزایش دما و گرمایش می‌شود که می‌تواند بر برداشت محصولات کشاورزی اثر منفی بگذارد و همچنین باعث افزایش مرگ درختان و در نهایت از بین‌ رفتن جنگل‌ها در اقلیم‌های مختلف ‌شود. 

 

لازم به ذکر است تاثیرات منفی تغییرات اقلیمی در برداشت محصولات کشاورزی، باعث افزایش تخریب مراتع با پوشش گیاهی بومی و تغییر کاربری آن به زمین های کشاورزی برای کاشت بیشتر، توسط انسان شده است. هم چنین دو عامل خشک سالی‌ و ایجاد سیلاب ها که از تغییرات اقلیمی به وجود می آیند عواملی هستند که باعث از بین رفتن  محصولات کشاورزی و منابع جنگلی می‌گردند . 

ب) تاثیرات تغییرات اقلیمی و افزایش دما بر دریاها: 

بنا بر تحقیقات انجام شده، جهان به طور تقریبی بالای یک درجه سلسیوس گرم‌تر از دوره پیشاصنعتی شده است. بنا بر تحقیقات  ناسا، این گرمایش ناگهانی در چند ده سال اخیر رخ داده و نتیجه فعالیت انسان‌ها و افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای است. 


ذوب‌شدن یخچال‌های طبیعی به‌علت گرمایش زمین باعث افزایش چشمگیر سطح دریاها در سالهای گذشته گردیده که این امر  خطر سیلاب­ های فاجعه‌بار را افزایش می‌دهد و زندگی افرادی را که در سواحل زندگی می‌کنند به خطر می‌اندازد.


از طرفی جریان‌های زیردریایی گرم از دیگر پیامدهای گرم‌شدن کره زمین هستند که هم زمانی و ترکیب شدن این مورد با بالاآمدن سطح آب دریا، بر اکوسیستم آبزیان تأثیر بسیار منفی می‌گذارد. این تأثیرات می‌تواند ماهیگیری را دچار تغییر کند و دسترسی انسان را به منابع غذایی دریایی محدود کند . 

ج) تأثیر تغییرات اقلیمی بر سلامت جسمانی انسان:


تغیررات اقلیمی و گرمای شدید می‌تواند به صورت مستقیم و یا گهگاه غیرمستقیم بر روی  سلامت جسمانی انسان تاثیر بگذارد و آن را به خطر بیاندازد. تاثیراتی مانند ایجاد فقر غذایی در  بدن، اختلال در سیستم ایمنی و بیماری­های گوارش و اعصاب از جمله این موارد هستند . تعرق زیاد و نوشیدن آب بیشتر، دو عاملی هستند که در اثر افزایش دمای محیطی و یا تحرک شدید توسط بدن به وجود می آیند. از دست دادن نمک بدن به صورت تعرق و یا نوشیدن بیش از حد، باعث کمبود سدیم در بدن می‌شود می‌دهد.


همچنین دمای بالای ناشی از تغیررات اقلیمی می‌تواند بر واکنش سیستم ایمنی بدن به عوامل بیماری‌زا مانند ویروس‌ها تاثیر منفی بگذارد. به طور مثال با انجام آزمایشی، پاسخ سیستم ایمنی موش‌ها به ویروس آنفولانزا در دماهای مختلف بررسی شد و موش‌هایی که در دماهای بالا قرار گرفته بودند‌ (بیش از ۳۶ درجه سلسیوس) پاسخ ایمنی ضعیف‌تری به ویروس آنفولانزا داشتند.


هم چنین گرما و تغییرات ناگهانی آب‌وهوا می‌تواند بر سلامت دستگاه گوارش تأثیراتی داشته باشد. گرمای شدید نفوذپذیری موانع گوارشی را افزایش می‌دهد و در نتیجه احتمال ابتلا به عفونت‌های گوارشی زیاد می‌شود. همچنین ارتباطی بین قرارگرفتن در معرض گرما و بیماری کلیوی وجود دارد، مخصوصا برای افرادی که در مزارع و فضای باز کار می‌کنند.

بیماری‌های عصبی نیز می‌توانند بر اثر گرمای شدید وخیم‌تر شوند، مثلا مبتلایان به تشنج یا سایر اختلالات عصبی. هم چنین گرما می‌تواند باعث بدترشدن علائم بیماری‌هایی مانند آلزایمر، پارکینسون، صرع و میگرن گردد. تغیررات اقلیمی و افزایش گرما تاثیر بسیار زیادی نیز در افزایش انتقال بیماری های عفونی در محیط دارند. این تغییرات بر محل زندگی، الگوی مهاجرت و چرخه زندگی ناقل‌های  بیماری‌زا مانند حشرات و پشه‌ها تأثیر گذاشته است که این امر موجب گردیده ناقل‌ها به‌آسانی عوامل بیماری‌زا را به مناطق مختلفی که در گذشته برای آنها قابل‌زندگی نبودند، انتقال دهند. 

تغییرات اقلیمی بر افزایش عمر ناقل ها نیز تأثیر به سزایی می‌گذارند. با افزایش گرما ناقل های بیماری زا بیش از پیش در کنار یکدیگر جمع می‌شوند و گروهی زندگی می‌کنند و همین امر باعث می‌شود که ویروس‌ها آسان‌تر بین آنها منتقل شوند. برخی از بیماری‌هایی که به‌دلیل تغییر اقلیمی و توسط ناقل ها شیوع بیشتری پیدا کرده‌اند عبارت‌اند از مالاریا، تب دانگ، زیکا و چیکونگونیا که همگی از طریق نوعی ناقل به دیگران منتقل می‌شوند.

برای درمان یک بیماری، اولین گام شناخت بیماری و تاثیرات آن بر بیمار می‌باشد، گام دوم پیشگیری کردن از عوامل تأثیر گذار در تشدید بیماری خواهد بود ودر گام نهایی نوبت  به درمان بیماری خواهد رسید. ما در این پژوهش ابتدا به شناخت عوامل موثر در ایجاد و گسترش پديده تغییرات اقلیمی  و سپس شناخت تاثیرات مخرب تغییرات اقلیمی بر محیط زیست و سلامت جسمانی انسان پرداختیم. در ادامه پژوهش تلاش شده است تا  در چند بند و با دیدگاهی متفاوت و مفصل به ارائه راه حل برای کنترل و حل مشکل  تغییرات اقلیمی و افزایش دما پرداخته شود. اولین گام برای کنترل و حل مشکل تغییرات اقلیمی پیشگیری کردن از تخریب بیشتر منابع زیست محیطی و طبیعی می‌باشد که در ادامه در چند بخش به شرح آن میپردازيم و در نهایت در دو بخش و به صورت تخصصی به اراِئه راهکار برای جبران و احیای منابع تخریب شده در سالهای اخیر خواهیم پرداخت.

پیشگری از تخریب منابع طبیعی با تبیین قوانین و اصلاح رفتار فردی( ارائه راهکار قسمت اول):


همان طور که در مباحث قبلی در
این پژوهش به صورت مختصر به شناخت و بررسی عوامل موثر در ایجاد پدیده تغییرات اقلیمی پرداختیم، برای کنترل  تغییرات اقلیمی ابتدا باید از تخریب بیشتر منابع طبیعی و زیست محیطی  پیشگیری کرده و از فعالیت های که منجر به افزایش تولید گازهای گلخانه­ ای می‌شوند اجتناب کنیم.

 

در این امر دولت ها می‌توانند با اصلاح و وضع قوانین مطابق با حفظ محیط زیست و منابع طبیعی و با فرهنگ سازی در تغییر کاهشی الگوهای مصرف، نقش بسیار زیادی ایفا کنند. همچنین افراد جامعه نیز با حفظ منابع طبیعی و رعایت کردن الگوهای مصرفی، سهم بسزایی در  پیشگیری كردن از تغییرات اقلیمی دارند که در این پژوهش تا حد توان به شرح آنها میپردازیم. 

 الف) نقش دولت ها در پیشگیری و کنترل تغییرات اقلیمی و افزایش دما:

  • دولت ها می بایست، با اجرای زیر ساخت­ ها و هم زمان با فرهنگ ­سازی اجتماعی و آموزش ­های مستمر، اقدام به ساماندهی و جمع آوری زباله های شهری نموده تا در حد توان از  تخریب محیط زیست و منابع  طبیعی توسط رها سازی زباله­ های شهری جلوگیری نمایند.
  • دولت ها می بایست با وضع قوانین تنبیهی و ارائه الگوهای آموزشی لازم، اقدام به اصلاح الگوی مصرف آب خانگی نموده و با اختصاص بودجه­ های مورد نیاز برای بازسازی سیستم­  های فرسوده انتقال آب، اقدام به تفکیک آب شرب با ديگر مصارف خانگی آب  نمایند .
  • هم چنین با بهره بری از تکنولوژی­ های مدرن و استفاده از تجهیزات پیشرفته، از مصرف بیش از حد آب در بخش­های کشاورزی و صنعت جلوگیری کرده و با اجرای زیرساخت­های لازم و با انتقال پساب­ های روزانه به مراکز تصفیه آب، از هدر رفت آب پیشگیری نمایند .
  • دولت­ها می بایست به منظور پیشگیری از تخریب محیط زیست، با اصلاح قوانین شهری و بهره گیری از شهر سازی مدرن، از گسترش سازه ­های سطحی مسکن و عرصه شهری جلوگیری نمایند.


دولت ها می بایست به منظور پیشگیری از افزایش گازهای گلخانه­ ای حاصل از سوخت  ­های فسیلی، همزمان با ایجاد زیر ساخت­ های حمل و نقل عمومی، با فرهنگ­ سازی اجتماعی،  اقدام به تشویق مردم به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی نمایند و هم چنین با اصلاح در زیرساخت­ های نیروگاه­ های تولید برق و به کارگیری از تکنولوژیهای نوین، اقدام به جایگزین کردن نیرو گاه­های تولید برق از انرژی های پاک (آب، باد، خورشید و انرژی هسته ای) با نیروگاه­های تولید برق با مصرف سوخت فسیلی نمایند.

ب) نقش انسان در پیشگیری و کنترل تغییرات اقلیمی و افزایش دما: 

انسان ها با رعایت کردن قوانین زیست محیطی می‌توانند سهم بسزایی در کنترل و پیشگیری در پدیده تغییرات اقلیمی داشته باشند. سالانه با عدم رعایت قوانین زیست محیطی توسط انسان‌ها ، منابع طبیعی و جنگلی بسیار زیادی که نقش بسزایی در پیشگیری و کنترل تغییرات اقلیمی دارند دچار حریق شده و از بین میروند . 

  • افراد می بایست با صرفه جویی در آب مصرفی روزانه و کاهش در الگوی مصرف آب از هدر رفت و تخریب منابع آبی جلوگیری نمایند. 
  • هم چنین با رعایت کردن قوانین شهری، از رها سازی زباله در محیط زیست اجتناب کرده و در حفظ آن بکوشند. 
  • افراد باید به منظور عدم انتشار گازهای گلخانه ای تا حد توان از وسایل حمل و نقل پاک همچون دوچرخه و خودرو های الکتریکی و وسایل حمل و نقل عمومی همچون مترو استفاده نموده و تا حد امکان از استفاده کردن وسایل نقلیه شخصی با سوخت فسیلی پرهیز نمایند.

در ادامه به تاثیرات مفید و کاربردی بهره گیری از تکنولوژی­ های نوین درحفظ محیط زیست و منابع طبیعی وکنترل و حل مشکل تغییرات اقلیمی میپردازم.

جلوگیری از هدر رفت منابع آبی با بهره گیری از تکنولوژی در بهینه­ سازی الگوی مصرف آب و تصفیه پساب­ها ( ارائه راهکار قسمت دوم):

یکی از اصلی ترین عوامل ایجاد تغییرات اقلیمی، برداشت بی­رویه از منابع آبی و تاثیر آن بر تخریب منابع طبیعی و جنگلی می‌باشد. با بهره گیری از تکنولوژی های نوین، می‌توان هم زمان با بهینه سازی و کاهش الگوی مصرف آب در بخش های مختلف، اقدام به تصفیه سازی پساب­ های مصرفی نموده وبخش عمده­ ای از این منابع را احیا نمود. بنا به اهمیت این موضوع لازم است به صورت مجزا به ارائه راهکار در بخش­های مختلف در مصرف آب بپردازیم . 

الف) نقش تکنولوژی در بهینه ­سازی مصرف آب در بخش کشاورزی:

برای پیش­گیری از هدر رفت آب در صنعت کشاورزی که  بالاترین سهم از آب  مصرفی روزانه را دارد، باید چندین قدم اصولی برداشته شود.  طبق آمار  به دست آمده در کشورهایی که کشاورزی سنتی در آنها رواج دارد، به طور تقریبی بالای ۶۰ درصد از آب مصرفی  در این بخش هدر رفته که  این امر باعث تخریب منابع آبی و در نهایت تخریب منابع طبیعی گردیده است.


اولین قدم برای جلوگیری از هدر رفت آب در بخش کشاورزی استفاده از تکنولوژی در زمینه ­های ذخیره ­سازی آب، انتقال و نحوه آبیاری در کاشت محصولات کشاورزی می‌باشد. با ذخیره­ سازی آب در استخرهای مدرن و هوشمند میتوان با بهره گیریی از تکنولوژی، میزان برداشت آب مورد نیاز را مدیریت کرده و از هدر رفت آب جلوگیری نمود. در این روش آب ذخیره ­شده، توسط الکتروموتورهای هوشمند و به میزان مشخص و مورد نیاز پمپاژ شده و مصرف میگردد. با استفاده از توپک ­های مخصوص و شناور بر روی سطح آب استخر­ها، نیز میتوان تا حد زیادی از تبخیر آب جلوگیری نمود.

برای  ساماندهی در  انتقال آب  از استخرها و منابع ذخیره سازی آب تا سطح زمین های زیر کشت، میتوان با بهره گیری از لوله های مخصوص و قابل حمل تا حد زیادی  از هدر رفت آب از طریق نفوذ به زمین ­های بایر جلوگیری نمود. بر این اساس آب مورد نیاز بابت کشت، بدون جاری شدن بر سطح زمین و هدر رفتن به واسطه تبخیر و نفوذ به زمین، به طور مستقیم بر روی سطح کشت انتقال داده شده و مورد استفاده قرار میگردد.
 

در روش های سنتی آبیاری و بر اساس کاشت به صورت قرقابی (پر آبی)،  چندین برابر نیاز بذر کاشته شده، از منابع آب مصرفی هدر می‌رود. با بهره گیری از تکنولوژی و سیستم های هوشمند آبیاری (قطره ای ،بارانی) میتوان بر اساس محاسبه ­ی میزان آب  مورد نیاز، در هر دوره از کاشت، از مخازن آب برداشت کرده و کل زمین زیر کاشت را به صورت یک دست و یک نواخت آبیاری کرده و از مصرف مازاد و بی رویه آب جلوگیری نمود. 

ب) نقش تکنولوژی در بهینه ­سازی مصرف آب در بخش صنعت :

در سال های اخیر و باگسترش صنایع در زمینه­ های مختلف، مصرف آب در این بخش بسیار افزایش یافت. صنایعی چون: ذوب آهن، صنایع سنگ و چوب از جمله این صنایع می‌باشند که با استفاده از آب شیرین، منابع بسیار زیادی از آب را مصرف می‌کنند. 

تکنولوژی های نوین می‌تواند در حد زیادی از مصرف بی رویه آب و هدر رفت آن در صنعت  جلوگیری نماید. با استفاده از تکنولوژی های نوین  در زمینه تصفیه آب، میتوان آب مورد نیاز برای صنایع را از منابع آبی دریا تامین کرده و با بهره گیری از  تصفیه خانه های صنعتی اقدام به تقلیل درصد شوری و سختی آب تا حد استاندارد مورد نیاز نموده واز آن بهره برد. 

با استفاده از تکنولوژی میتوان با ایجاد باز چرخآب در حوض ­های عایق و سپس تصفیه نمودن آن توسط فیلترها، اقدام به جداسازی مواد مازاد در آب نموده و با بازگرداندن دوباره آب به چرخه تولید از هدر رفت آن جلوگیری نمود.

ج) نقش تکنولوژی در بهینه سازی الگوی کاهشي مصرف آب و تصفیه پس­ماندهای آبی در مصارف خانگی:

برای بهینه ­سازی الگوی مصرف آب و پیش گیری از هدر رفت آب  در مصارف خانگی ابتدا به بررسی میزان مصرف شاخص های آب در این بخش میپردازیم.  با بررسی های عمل آمده، بالاترین میزان مصرف آب در مصارف خانگی مربوط به بهداشت فردی، حمام و شست و شو بوده و مصارف دیگر از قبیل استفاده از سیستم های سرمایشی و گرمایشی و نظافت منزل  و در نهایت پخت و پز در رتبه­ های بعدی قرار میگیرند. اکنون با شناخت شاخص ­های مصارف خانگی آب به ارائه راهکار برای بهینه سازی الگوی مصرف آب و هم چنین پیشگیری از هدر رفت پساب­ های خانگی با بهره گیری از تکنولوژی میپردازیم .
 

با بهره گیری از  تکنولوژی و با استفاده از شیرآلات هوشمند، می‌توان  تا حد زیادی از مصرف آب  جلوگیری نمود . این گونه شیرآلات بر خلاف شیر آلات پیچشی و اهرمی  با بهره گیری از چشم الکترونیکی و بر اساس نیاز،  اقدام به رها سازی آب مینمایند.

 


هم چنین در بخش بهداشت فردی و استحمام با بهره گیری از سر دوش های مکانیزه می‌توان میزان مصرفی آب را تا حد زیادی کاهش داد.
با بهره گیری از تکنولوژی های روز در زمینه برودتی و با استفاده از اسپلیت ها میتوان با جایگزین کردن آنها با کولرهای آبی و چیلرها تا حد زیادی از مصرف آب جلوگیری نمود.

روند فعالیت کولرهای آبی و چیلرها، بهره گیری از ایجاد رطوبت توسط آب  و سپس دمندگی باد، به منظور خنک کردن محیط می باشد که با توجه به مصرف بالای آب و نهایتأ تبخیر آن، باعث هدر رفت منابع آب می‌گردند. اما  اسپلیت­ ها با بهره­ گیری از تکنولوژی اینورتر و با کمترین مصرف انرژی، بالاترین سطح کاربرد را در تولید سرمایش و گرمایش دارند.  

با بهره گیری از تکنولوژی های نوین و با تصفیه سازی  پس آب های مازاد مصرفی در تصفیه خانه های شهری میتوان تا حد زیادی از این منابع ابی را احیا و از هدر رفت آن جلوگیری نمود.  در این روش با استفاده از تکنولوژی های روز و در چندین مرحله پساب­ های فاضلاب تصفیه و احیا می‌شوند. با تصفیه این پساب­ ها میتوان از آن در عرصه­ های مختلف بهره برده و از برداشت بی­رویه آب جلوگیری نمود.

پیشگیری از  تخریب مراتع و منابع طبیعی با بهره ­گیری از تکنولوژی در صنعت کشاورزی ( ارائه راهکار قسمت سوم):

 

با بهره ­گیری از تکنولوژی در بخش های مختلف صنعت کشاورزی می‌توان تا حد زیادی  هم زمان با افزایش بازدهی محصول  از هدر رفت منابع آبی و تخریب محیط زیست جلوگیری نمود. با افزایش میزان بازدهی محصولات کشاورزی و سطح تولید، می‌توان تا حد زیادی از، سطح در حال کشت را کاهش داد. ما در این بخش تلاش داریم به طور مختصر به تاثیر مثبت تکنولوژی در صنعت کشاورزی اشاره کنیم:

الف) بهره ­گیری از تکنولوژی در سیستم­های هوشمند آبیاری به منظور کاهش هدر رفت آب در مرحله کاشت:

آبياري به صورت قطره اي و باراني یکی از مؤثرترين روش هایی میباشد که با بهره ­گيري از آن ميتوان از مصرف بي­رويه آب در كشاورزي جلوگيري نمود. در آبياري به روش قطره ­اي، با سامان دهی انتقال آب و هم چنین کنترل میزان آب مصرفی ميتوان با آبیاری یکنواخت زمین های کشاورزی، از هدر رفت آب جلوگیری نمود. در اين روش آب به صورت مشخص و كنترل شده به طور دقیق بر روي منطقه كشت، آبیاری ميشود كه اين عمل باعث مرطوب ماندن دائم خاك و افزايش بازدهي محصول ميگردد.

در روش باراني نيز، آب به صورت پاششي بر روي محصول انتقال ميابد كه علاوه بر كنترل آب از ميزان مصرف آن نيز كاسته ميشود. 

ب) بهره­ گيري از سوپر جاذب­ هاي آب :


سوپر جاذب یک نوع پلیمر خاص می باشد که با جذب آب چند برابر وزن خود می توانند به عنوان عاملی برای کاهش آبیاری در بخش کشاورزی و باغداری باشند.

این ماده پلیمري به عنوان یک ماده افزودنی به خاک اضافه می شود و آب ومواد غذایی را جذب كرده و برای مدت زمان طولانی تری در اختیار گیاهان قرار ميدهد. با استفاده از پودر جاذب فاصله بین آبیاری گیاهان کاهش یافته و هزینه ­های آبیاری و مصرف آب بسيار كاهش ميابد. 

ج) بهره گیری از تکنولوژی های نوین در علم ژنتیک  و اصلاح ژنتیکی در بذرها:  

به منظور همسان­ سازی و مقاوم ­سازی بذر با شرایط محیطی و آب و خاک هر منطقه، می‌توان با بهره بردن از علم ژنتیک برای بازدهی بیشتر محصول اقدام نمود. با بهره گيري از علم ژنتيك و با تغيير در الگوي ژنتيكي بذر، ميتوان هم زمان با كاهش الگوي مصرف آب ، بهره ­بري محصول را نيز افزايش داد. 

د) بهره ­گیری از تکنولوژی نوین و تجهیزات مدرن و مکانیزه در بخش کاشت و برداشت به منظور عدم هدر رفت محصول: 

با بهره گیری از تکنولوژی و استفاده از تجهیزات مدرن میتوان با کاشت مکانیزه همگون و اصولی، میزان باردهی محصول را افزایش داده و همچنین در مرحله برداشت نیز با تفکیک و بسته بندی همزمان محصولات کشاورزی از هدر رفت محصولات جلوگیری کرد. 

و ) بهره ­گیری از تکنولوژی روز در زمینه نگهداری محصولات کشاورزی و باغی:  

با بهره گیری از سردخانه ­های نگهداری و سیلو­های ذخیره ­سازی محصولات کشاورزی، می‌توان از فاسد شدن آنها جلوگیری کرده ‌و تا مدت زمان طولانی از مصرف آنها بهره برد و از كاشت مجدد اجتناب نمود. 

ی ) بهره گیری از تکنولوژی ‌و صنعت کشت گلخانه ای:

 با توجه به کشت هوشمند و کنترل شده در چهارچوب محیط گلخانه می‌توان بسیاری از محصولات کشاورزی را با کمترین مصرف آب و بالاترین بازدهی محصول تولید و از تخریب مراتع و محیط زیست و منابع آبی جلوگیری نمود. در كشت گلخانه اي، با فراهم سازي محيطي و تنظيم زمان بندي فصلي كاشت، ميتوان انواع محصولات كشاورزي را در فصل هاي مختلف توليد نمود.

پیشگیری از تولید گازهای گل خانه ­ای با بهره گیری از تکنولوژی در صنعت خودرو و حمل و نقل ( ارائه راهکار قسمت چهارم):

همانطور که در بخش های گذشته در این پژوهش بیان شد، گسترش حمل و نقل و افزایش تردد خودرو­ها با سوخت ­های فسیلی باعث افزایش گازهای گلخانه ­ای و در نهایت افزایش دما می‌شوند. از طرفی نحوه کارکرد این گونه از خودروها به نوبه خود نیز مولد تولید گرما و افرایش دما می‌باشد.

با توجه به پیشرفت در زمینه صنعت خودرو و تولید خودروهای الکتریکی در سال های اخیر، میتوانیم با بهره گیری از این تکنولوژی نوین تا حد بسیار زیادی از مصرف سوخت­های فسیلی اجتناب کرده و در حل مشکل تغییرات اقلیمی گام برداریم. استفاده از خودروهای الکتریکی از دو جنبه می‌تواند در حل مشکل تغییرات اقلیمی موثر باشند. از یک سو، با بهره­ گیری از انرژی پاک برق، از تولید گازهای گل خانه ای جلوگیری می‌کنند و از سوی دیگر با توجه به نوع کارکردشان، مولد گرما نبوده و باعث افزایش دما نمیشوند.

هم چنین می‌توان با بهره گیری از تکنولوژی­ های نوین در عرصه حمل و نقل عمومی مانند قطارهای شهری (مترو) و جایگزین کردن آنها با وسایل نقلیه دیزلی، تا حد زیادی از تولید گازهای گلخانه ­ای جلوگیری نماییم. مترو ها از چند لحاظ ميتوانند از گسترش گازهاي گلخانه اي جلوگيري نمايند.

از یک سو، مترو ها با بهره گيري از انرژي الكتريكي كار كرده و هيچ گونه گاز گلخانه ­اي توليد نميكنند و از سوی دیگر با تردد در اعماق زمين و سرعت عمل بالا در حمل و نقل, نقش بسزايي در كنترل ترافيك شهري دارند. ترافيك­ هاي شهري يكي از عوامل بسيار موثر در گسترش گازهاي گل خانه­اي توسط خودروهايي ميباشد كه گاها ساعت ها با سوزاندن سوخت­هاي فسيلي بي حركت ميمانند.

پیشگیری از تخریب محیط زیست با بهره گیری از تکنولوژی در بازیافت زباله ها (ارائه راهکار قسمت پنجم):

یکی از گازهای گلخانه ­ای و تاثیر گذار  در تغییرات اقلیمی گاز متان است که حاصل از دفن زباله در سطح زمین می‌باشد. با بهره گیری از تکنولوژی در صنعت بازیافت میتوان تا حد زیادی از دفن زباله ها پرهیز کرده و در کنترل ‌حل مشکل تغییرات اقلیمی گام برداریم. در این بخش به طور مختصر به ارائه راهکار در زمینه های مختلف صنعت بازیافت و تاثیرات مفید این صنعت در کنترل و حل مشکل تغییرات اقلیمی میپردازیم. 

  • بازیافت مواد پلاستیکی:

با توجه به تجزیه نشدن مواد پلاستیکی در چرخه طبیعت، رها سازی این گونه مواد تاثیرات بسیار مخربی بر اکوسیستم زمین خواهد داشت. با جمع ­آوری هوشمند و تفکیک زباله­ های پلاستیکی میتوان تا حد زیادی در پاکیزه نگاه داشتن محیط زیست اقدام نمود و هم زمان به جای دفن یا سوزاندن آنها میتوان با بازیافت مواد پلاستیکی مانند ( پت،نایلون ) تا حد قابل توجهی  از مواد تشکیل دهنده آنها که از منابع نفتی به وجود آمده اند را احیا نموده و دوباره در چرخه صنعت به کار برد و از روند کارکرد بیشتر پتروشیمی های صنعتی کاهش داد. 

  • بازیافت کاغذ و مقوا:

کاغذ و مقوا عمده­ ترین محصولات تولیدی توسط چوب میباشند که از تنه درختان مختلف تامین میگردد. فرایند بازیافت کاغذ و مقوا در سه بخش صورت می‌گیرد. در بخش اول جمع­ آوری و تفکیک اقلام مختلف مقوا و کاغذ صورت می‌گیرد و در بخش دوم با بهره گیری از تکنولوژی های روز اقدام به پاک سازی مواد اضافی بر روی سطح آنها گردیده و در بخش نهایی خمیر مقوای پاک تولید و تبدیل به رل­ های بزرگ مقوا میگردد. با فرایند بازیافت در صنعت کاغذ و مقوا میتوان تا حد چشم گیری از تخریب بیشتر درختان و منابع جنگلی که خود نقش بسزایی در کنترل تغییرات اقلیمی دارند جلوگیری نمود.

  • بازیافت فلزات:

برای تولید فلزات مختلف، ابتدا کلوخه ­های معدنی فلزات از معادن استخراج ميگردد و پس از فراوری های لازم بابت بالا بردن عیار فلز، به صورت گندله به کارخانه ذوب فلز انتقال داده شده و  در آنجا تبديل به شمش فلز یا محصولات فلزی ميگردند. يكي از عمده­ ترین فلزهاي کاربردی، فلز آهن بوده که اکثرا فرایند ذوب این فلز در کوره های بلند صورت می‌گیرد.


در این کوره ها به همراه سنگ آهن،کک و آگلومره داخل کوره بلند ریخته می‌شود.  در کوره بلند سوخت جامد(کک) همراه با جریان دمشی هوا می‌سوزد و کانی‌ها را ذوب می‌کند. سوخت های کوره ای در صنعت ذوب آهن، باعث ایجاد گازهای گلخانه ای ميگردد كه تاثير بسزايي در تغييرات اقليمي و افزايش دما دارد. این در حالی است که با بازیافت فلزات، از دو جهت میتوان به کنترل و حل مشکل تغییرات اقلیمی کمک کرد. 

از یک سو جمع ­آوری و تفکیک زباله ­های فلزی از تخریب محیط زیست و منابع طبیعی جلوگیری می‌کند. 

از سویی دیگر برای تولید محصولات جدید فلزی از زباله های فلزی و فلزات قدیمی، انرژی بسیار کمتری نسبت به تولید فلزات از سنگ های معدنی لازم است که گاها این تفاوت مصرف انرژی تا ۸۰ درصد برای ذوب زباله های فلزی کمتر است. 

برای ذوب زباله های فلزی از کوره­های القایی استفاده می‌شود که این کوره­ ها  با  بهره بردن از تکنولوژی­ های نوین روز و با انرژی الكتريكي کار می‌کنند که به نوبه خود تاثیر بسزایی در کنترل تغییرات اقلیمی دارد. نهایتا بازیافت فلزات و تولید فلزات جدید از زباله های فلزی و محصولات قدیمی تا حد زیادی تقاضا برای مواد اولیه معدنی را کاهش می‌دهد که این کاهش تقاضا  می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در حفظ منابع طبیعی داشته باشد.

پیشگیری از تولید گازهای گلخانه ­ای با بهره­ گیری از تکنولوژی در تولید برق (ارائه راهکارها قسمت ششم):

 

 

با افزایش جمعیت و افزایش میزان تقاضای برق درسالهای اخير، یکی از عمده ­ترین دغدغه های دولت ها تولید، توزیع و مصرف بهینه برق بوده است.  در کشورهای مختلف و بر مبنای زیر ساخت­ ها وشرایط موجود در آنجا از انواع روش ­ها برای تولید برق استفاده میگردد. متاسفانه یکی از متداول ترین روش ­های تولید برق، استفاده از ژنراتورهایی می‌باشد که از سوخت­های فسیلی استفاده می‌کنند. با توجه به دسترسی راحت و ارزان  به سوخت­ های فسیلی، بسیاری از کشورها ترجیح میدهند برق مورد نیاز خود را از نیروگاه ­ها با سوخت فسیلی تامین نمایند.

در این روش، برای تولید برق به مقدار قابل توجهي از سوخت­ های فسیلی نياز است، كه اين سوخت ها جزء منابع انرژی تجدیدناپذیر هستند که جایگزینی­ آنها نياز به زمان بسیار طولانی دارد.  این منابع انرژی با تولید گازهای گلخانه ­ای، تاثیر مخربی بر روی محیط زیست وتغییرات اقلیمی دارند. 

یکی دیگر از روش های متداول  تولید برق، بهره ­گیری از انرژی حرکتی آب میباشد. امروزه نیروگاه ­های برق در مجاورت سدهای بزرگ ساخته شده اند که با استفاده از آب ذخیره شده در پشت سدها، برق تولید میکنند. در این روش هنگام عبور آب از سد و با بهره گيري از انرژی حرکتی آب، توربین­ ها به حرکت در آمده و برق تولید میکنند. البته با توجه به خشک سالی­ های اخیر، روند کاری بسیاری از این توربین­  ها مختل شده و از مدار خارج شده اند. 

دیگر منابع انرژی تجدید پذیر که میتوان برای تولید برق از آن استفاده نمود انرژی باد می‌باشد. در این روش با قرار دادن توربین­ های بادی تولید برق، در مسیر حرکتی باد اقدام به تولید برق میگردد. هم­چنین با بهره ­گیری از تکنولوژی­ های روز میتوان با استفاده از پنل­ های خورشیدی از انرژی گرمای خورشید برق تولید نموده و با ذخیره ­سازی آنها توسط باطری­ ها از آن بهره برد.

در سال­های اخیر با بهره گیری از تكنولوژي های نوین، تولید برق به روش های ديگر نيز محقق گردیده است مانند تولید برق از توربین ها با انرژی هسته­ ای. در این روش از گرمای بدست آمده طی فرآیند شکاف هسته ­ای برای چرخش توربین­ ها در نیروگاه­  های برق استفاده میشود. در اين فرایند برخلاف سوخت­ های فسیلی، هیچ نوع گاز گلخانه ­ای تولید نمیشود. لازم به ذکر است این روش تولید برق به خاطر در برداشتن هزینه­ هاي بالا به منظور محیا­سازي زیرساخت­ ها و ساخت نیروگاه­ ها، کمتر رایج بوده و کشورهای کمی از آن بهره میگیرند.  

با توجه به مباحث مطرح شده  و شناخت میزان سهم تولید برق در بخش های مختلف نیروگاهی و به منظور کاهش روند کاری نیروگاه ­های تولید برق با سوخت های فسیلی، بهترین راه کار در گام اول، بهینه سازی الگوی مصرف برق با بهره گیری از تکنولوژی به منظور  صرفه ­جویی در مصرف برق بوده و در گام دوم ساخت روز افزون نیروگاه ­های تولید برق از انرژی های پاک و تجدید پذیر (آب ، باد، نور خورشید) و انرژی هسته ­ای  می باشد. با جایگزین کردن تدریجی این نوع نیروگاه ­ها با نیروگاه ها با سوخت فسیلی در مكان هاي مصرفي برق، هم زمان با تولید برق مورد نیاز، میتوان از افت فشار برق در شبکه توزیع  جلوگیری نموده و مشترکین بیشتری را از این منابع خدمات رسانی نمود و در نهایت از تولید گازهای گلخانه ­ای اجتناب نمود. با توجه به مباحث مطرح شده در اين بخش به ارائه چند راهکار در زمینه بهينه ­سازي مصرف برق با بهره گيري از تكنولوژي میپردازیم:

  • يكي از عمده ترين مصارف برق در شبانه روز مربوط به تجهيزات و لوازم روشنايي ميباشد. 

با بهره­ گیری از تکنولوژی در صنایع  روشنایی و با استفاده از لامپ­ های ال ای دی میتوان تا حد زيادی از مصرف برق جلوگیری نمود. این گونه از لامپ ها با بازدهی بالا، نسبت به لامپ های رشته ای، مصرف برق بسیار کمتری دارند.

در مصارف خانگي نيز ميتوان با بهره­ گیری از تکنولوژی و استفاده از اینورترها به منظور كنترل ميزان مصرف در صنایع برودتی خانگی و استفاده از  نمایشگرهای ال ای دی, تا حد زیادی در میزان مصرف برق خانگی صرفه جویی نمود.
  

با بهره گيري از ups ها، ميتوان با كنترل، ذخيره ­سازي و بهينه سازي انرژي الكتريسيته، از مصرف بيش از حد آن جلوگيري نمود. ups ها با بهره­ گيري از باطري­ هاي ذخيره­ سازي همزمان با نوسان­گيري جريان  هاي مخرب الكتريسيته، ميتوانند انرژي الكتريسيته را ذخيره ­سازي نموده و بر مبناي نياز، دوباره به چرخه مصرف انتقال دهند.

پیشگیری از تخریب منابع طبیعی و جنگلی با بهره­ گیری از تکنولوژی در صنعت چوب (ارائه راهکارها قسمت هفتم):

 


درختان با داشتن خواص بسيار زياد از گذشته تا به حال همواره با انسان همراه بوده و در روند زندگي انسان نقش آفريني كرده اند.  علاوه بر بحث فوتوسنتز و سايه ­گستري درختان كه تاثير بسزايي در كنترل دما دارند، چوب درختان نيز در تمامي دستاوردهاي بشري موثر بوده است.  چوب  از نظر گیاه‌شناسی، بخش جامد و سخت زیر پوست ساقه درخت یا دیگر گیاهان چوبی است که به شکل بافت آوندی وجود دارد. چوب جز منابع طبيعي تجديد پذير بوده كه با توجه به تنوع آن، هم زمان با داشتن سطح مقاومت بالا، به راحتي برش خورده و منعطف ميگردد. 

از چوب در زمينه هاي مختلفي اعم از: توليد كاغذ و مقوا، صنايع بسته ­بندي، دكوراسيون داخلي و ساختماني، وسايل خانگي و گهگاه به عنوان سوخت  استفاده ميگردد كه با افزايش تقاضا در سال­هاي اخير، مصرف آن بسيار گسترش پيدا كرده است. اين افزايش مصرف باعث برداشت بي رويه چوب از تنه درختان و در نهايت تخريب منابع جنگلی گرديده است. با بهره گيري از تكنولوژي ميتوان در بخش­ هاي مختلف تا حد قابل توجهي از ميزان مصرف چوب كاسته و از تخريب بيشتر جنگل­ها جلوگيري نمود.

 

  • با پيشرفت­ هاي بسيار در زمينه پردازشگرهاي الكترونيكي( لپ تاپ، تب لت،موبايل)، ميتوان با بهره ­گيري از اين تكنولوژي از مصرف بيش از حد چوب براي توليد كاغذ جلوگيري نمود. اين ابزارهاي الكترونيكي، در زمينه نوشتاري و هم چنين ذخيره­ سازي اطلاعات در حجم بالا، ميتوانند جايگزين بسيار خوبي برای كاغذ باشند. 
  • هم چنين ميتوان با بهره­ گيري از تكنولوژي در بازيافت مجدد مقوا و كاغذهاي باطله از مصرف بي رويه چوب براي توليد كاغذ جلوگيري نمود. 
  • در زمينه ساختمان و دكوراسيون داخلي با بهره ­گيري از تكنولوژي ميتوان با توليد مصنوعات چوبي و جايگزين كردن آنها با چوب از مصرف بي رويه آن جلوگيري نمود. محصولاتي همچون MDF  و  PVC  از جمله ي اين محصولات ميباشد.

Medium Density Fiber Board  بطور مختصر  MDF  نوعی چوب مصنوعی تولید شده از ذرات چوب پودر شده می باشد که با استفاده از چسب، واکس یا رزین بصورت ورق تحت فشار و حرارت تولید شده است، MDF  را پس از تولید می‌توان روکش نمود. روکش‌های تزیینی علاوه بر زیبایی به دوام و کاربرد آن در محیط‌هایی مانند آشپزخانه کمک می‌کند.

روکش ملامینه متداول‌ترین نوع روکش برای MDF  می‌باشد که در فرایند آن، کاغذ نقش دار با طرح چوب آغشته به چسب با فشار و حرارت پرس بر روی تخته چسبانده می‌شود.

PVC ها با جنسيت پلاستیک از ماده­ ای به نام پلی وینیل کلراید تولید می شود که یکی از محصولات صنعت پتروشیمی به شمار می رود كه با داشتن انواع طرح و تنوع هاي مختلف ميتواند با طرح چوب توليد شوند و هم زمان، عايق صوت و حرارت نيز ميباشند. با بهره گيري از PVC ها به عنوان ديوار پوش ميتوان تا حد بسيار زيادي از مصرف چوب در اين زمينه جلوگيري نمود. 

در زمينه بسته بندي با بهره گيري از تكنولوژي و با توليد كارتن پلاست ها ميتوان از مصرف بي­رويه چوب براي ساخت جعبه و صندوق­ هاي بسته ­بندي در صنايع مختلف جلوگيري نمود. 

به طور کلی کارتن پلاست را از موادی به نام پلی پروپیلن تولید می کنند که قابل بازيافت بوده و با توجه به دوام و استحكام فیزیکی و مقاومت شیمیایی بالا و تحمل نوسانات حرارتی از 20- تا 80+ درجه سانتيگراد جايگزين بسيار خوبي برای چوب در زمينه بسته­ بندي ميباشد.

اراِئه راهکار برای جبران و احیای منابع تخریب شده:



در این پزوهش پس از بحث و بررسی مفصل راجع به شناخت عوامل موثر در شکل گیری تغییرات اقیلیمی و افزایش دما و تاثیرات مخرب این پدیده بر محیط زیست و سلامت جسمانی انسان، به بیان ارائه راهکارهای متعدد در نحوه چگونگی پیشگیری و کنترل تغییرات اقلیمی با استفاده از قوانین و اصلاح رفتار فردی و بهره ­گیری از تکنولوژی­ های نوین در این عرصه پرداختیم. اکنون در چند بخش به ارائه راهکار برای جبران تخریب­ های حاصله از تغییرات اقلیمی و احیای منابع محیط زیست و طبیعت میپردازیم:

احياي منابع آبي (راهکار اول) :

الف)احياي منابع آبي با تغيير در ساختار سدها و اجراي كامل پروژه هاي ذخيره­ سازي آب:

در سال­هاي اخير دولت­ ها به منظور ذخيره­ سازي آب و توليد برق و هم چنين جلوگيري از سيل آب در بارش هاي فصلي اقدام به ساخت سدهاي بزرگ بر روي رودخانه ها نموده ­اند و  گهگاه با برداشت غیر اصولی و انتقال آب با خطوط لوله از پشت سدها، باعث توقف عبور آب در ادامه مسير برخي رودخانه ها  شده اند. سدها با داشتن فوايد بسيار، در صورتي كه مانع عبور جريان طبيعي آب باشند مضراتي هم دارند. 

از بين رفتن منابع طبيعي در مسير رودخانه­ ها، خشك شدن شريان ­هاي زير زمينی آب و ايجاد فرونشست ­ها، از بين رفتن رطوبت سطحي و ايجاد خشكي هوا  از مضرات اينگونه سدها مي باشند كه تاثير بسزايي در تغييرات اقليمي و افزايش دما دارند. با توجه به رابطه معكوس رطوبت و دما و هم چنين تاثير­پذيري بارش از تبخير آب، خشك شدن مسير رودخانه ها نقش بسزايي در کاهش بارندگي دارد. 

دولت ها با رعايت قوانين زيست محيطي و با اجراي كامل پروژه ­هاي ذخيره ­سازي آب، بايد با ايجاد سدبند­ها و درياچه­ ها در ادامه و سرتاسر مسير رودخانه ­ها اقدام به رها­سازي آب در پشت سدهاي اصلي نموده و با مديريت برداشت در سراسر مسير حرکتی آب از خشك شدن رود خانه­ ها جلوگيري نموده و اقدام به احياي منابع آبي نمايند.

ب) ذخیره سازی آب در شریان های زیر زمینی توسط قنات:

يكي ديگر از روش هاي ذخيره سازي آب كه از گذشته دور مرسوم بوده و بسيار كار آمد ميباشد، ذخيره سازي آب در دل زمين توسط قنات ميباشد. در اين روش  با حفر چاه هاي متعدد و متصل بهم (مانند تونل) از دامن كوه پايه ­ها كه منبع آب حاصله از ذوب برف­ ها م يباشند، آب را در شريان­هاي زير زميني انتقال داده و هم زمان در خود زمين ذخيره سازي مينمايند. از خواص اين روش ميتوان به سطح تبخير كم آب و هم چنين مرطوب ماندن خاك اشاره نمود. 

در عصر باستان و در مناطق گرم سير اين روش بسيار مرسوم و كار آمد بوده أست. از قنات ها نيز ميتوان براي انتقال آب هاي سيلابي فصلي استفاده نمود. در اين روش به منظور كنترل شدت سيل آب هاي فصلي، مسير رودخانه­ ها را به صورت پله كاني  چيده و در نقطه نهائي با ذخيره سازي منابع آبي سيل آب ها، آن را به مسير قنات هدايت ميكنند.

ج) احياي منابع بارشي با بهره گيري از تكنولوژي:

هم زمان با احياي منابع آبي سطحي و اصلاح ذخيره سازي آب  بايد به احياي بارش هم توجه بسيار نمود. بارش اصلي ­ترين عامل تامين منابع آبي ميباشد. ذخاير آبي زمين تا حد محدودي قابل دسترسی بوده كه با بارش ­هاي مكرر احيا ميگردند. با توجه به گرم شدن زمين منابع بارشي تا حد بسيار زيادي كم و محدود شده اند. 

با بهره گيري از تكنولوژي و با باروركردن ابرها در فصل ­هاي بارشي ميتوان تا حد زيادي اقدام به احياي منابع آبي توسط بارش نمود.  سه روش بارورسازی ابر وجود دارد که این روش‌ها تا حدی موثر بوده‌اند.

 یکی از آنها روش بارورسازی استاتیک(Static seeding) است که شامل پخش یدید نقره در ابرها است. این روش باعث می‌شود ابرها در پراکندگی آب موثرتر عمل کنند.

روش دیگر بارورسازی ابر داینامیک (Dynamic cloud seeding) است که در آن به طور گسترده جریان‌های عمودی هوا افزایش می‌یابد. 

روش سوم بارورسازی نم بینی (Hygroscopic seeding) است که طی آن نمک‌ها را در قسمت زیرین ابر پراکنده می‌کنند و وقتی آب به آنها می‌پیوندد اندازه آنها افزایش یافته و بارش رخ می‎دهد. فرايند بارور سازي ابرها با تاثيرگذاري موثر در افزايش بارش، در صورتي كه باعث تغيير الگوي آب و هواي مناطق ديگر نگردد، ميتواند در كاهش خشك سالي هاي اخير بسيار كار آمد بوده و در حل مشكل پديده تغييرات اقليمي بسيار موثر باشد.

ب) احیای منابع طبیعی و جنگلی با درخت کاری مستمر با بهره بری از  پس آب های شهری (راهکار دوم) :

یکی از منابع بسیار مهم و حیاتی که در چند سال اخیر توسط فعالیت های انسان تخریب گردیده است، منابع طبیعی و جنگلی میباشد. 

درختان با عمل فوتو سنتز (اكسيژن سازي) و همچنين سايه گستري تاثير بسزايي در كنترل دما دارند که با توجه به تنوع نژاد و گونه، ميتوانند در شرايط مختلف آب و هوایی زیست کرده و رشد نمايند. با توجه به اهمیت موضوع به طور مختصر به بررسی و شناخت درختان و گونه­ هاي مختلف گياهي موثر در كنترل تغييرات اقليمي میپردازیم. 

درختان به دو گونه : همیشه سبز و برگ‌ریز یا خزان کننده تقسيم ميگردند. درختان همیشه سبز درختانی هستند با برگ‌های سوزنی شکل که در همه‌ی فصل‌ها برگ دارند. از جمله‌ این درختان می‌توان به انواع کاج‌ها اشاره نمود. درختان برگ‌ریز یا خزان‌کننده به گیاهانی گفته می‌شود که در قسمتی از سال برگ‌های خود را با توجه به شرایط آب و هوایی (مانند فصل‌های خشک و بی بارش) از دست می‌دهند.

باتوجه به پوشش گیاهی و جنگلی هر منطقه و شناخت اقلیم محیطی(آب و هوا، دما  و جنس خاک) بومی آنجا،  میتوان به احیای منابع طبیعی و جنگلی پرداخت. شاخص ترين عوامل تخریب جنگل­ها در سال­هاي اخير، خشک­سالی های حاصل از تغييرات اقليمي و سهل انگاري در حفظ منابع جنگلي بوده که به طور کامل توسط انسان پديد آمده است. 

با بهینه سازی مصرف آب در بخش های مختلف و با انتقال پس آب های شهري به مراكز تصفیه آب، ميتوان با انتقال آب تصفيه خروجي  اين مراكز به مناطق کشت درختان تا حد زیادی به جبران تخریب های چند ساله اخیر پرداخته و اقدام به احیای منابع جنگلی نمود. 

میانگین آبی که برای آبیاری درختان مختلف در هفته لازم است حدود ۲۵ تا ۷۵ لیتر بوده که این مقدار آب مصرفي بسته به نوع درخت، بافت خاک، وزن مخصوص خاک، دمای هوا و نوع آبياری متغیر می‌باشد.

با احتساب میزان مصرف آب خانگی  به ازای جمعیت، میتوان میزان سطح کشت را برآورد کرد. بطور مثال: در کلان شهری با جمعیتی ۳ میلیون نفر اگر به طور میانگین مصرف خانگي آب روزانه به ازای هر نفر ۱۵۰ لیتر  باشد میزان مصرف روزانه آب در اين بخش حدودا ۴۵۰ میلیون لیتر می باشد كه با احتساب كسر مصارف آبي تجديد ناپذير و غير قابل دسترس،میانگین حدود ۷۵ درصد از آب پس از مصرف به صورت پس آب  به سیستم فاضلاب  انتقال داده میشود.
 

از این میزان پساب روزانه نیز، میانگین حدود ۳۰ درصد در شبکه انتقال و مراكز تصفيه هدر رفت وجود دارد.  بر این اساس میزان آب خروجي احيا شده و قابل برداشت از تصفيه خانه­ ها، حدودا ۵۵ درصد از كل آب مصرفی روزانه هر فرد میباشد.  با این حجم از  آب خروجی  تصفیه خانه ها و بر اساس احتساب میانگین مصرفی آب مورد نیاز برای هر درخت، میتوان دست كم حدود 30 میلیون درخت کاشت. لازم به ذكر است ميزان آب مصرفي براي كشت درخت در فصل هاي مختلف متفاوت بوده و منابع بارشي نيز در تامين آب مورد نياز بسيار تاثير گذار خواهد بود.

با کاشت متداول درخت و با احیای منابع طبیعی و جنگلی میتوان به مرور زمان، درجه نسبی دما را به طور قابل توجهی کاهش داده و از گسترش تغییرات اقلیمی جلوگیری نمود.

 

تغییرات اقلیمی پديده ­اي ميباشد كه به تدريج و به مرور زمان به وجود آمده و در سال­ های اخیر با افزايش فعاليت هاي بشري در زمينه ­هاي مختلف بسیار گسترش یافته است . براي حل مشكل پديده تغییرات اقليمي در كشورها و مناطق مختلف جهان، بايد با شناخت شرايط اقليمي و محيطي و هم چنين شناخت زير ساخت­ هاي موجود در هر منطقه اقدام نمود  كه اين امر به مرور زمان و با مديريت كلان محقق خواهد شد. 

ما تلاش كرديم در اين پژوهش، بر اساس  قاعده ­اي جامع به ارائه راهكارهاي قابل اجرا و دردسترس بپردازيم. با توجه به مباحث مطرح شده درباره شناخت عوامل موثر در شكل گرفتن پديده تغييرات اقليمي و همچنين تاثيرات مخرب اين پديده بر محيط زيست و سلامت جسماني انسان، موثرترين راه، براي برون رفت از اين مشكل در گام اول پيشگيري كردن از گسترش  اين پديده با اصلاح قوانين مطابق با حفظ منابع طبيعي توسط دولت­ها و تغيير در الگوي مصرف انرژي با بهره­ گيري از تكنولوژي توسط افراد جامعه ميباشد.

در گام بعدي، به منظور حل مشكل پديده تغييرات اقليمي بايد با بهره گيري از تكنولوژي­هاي نوين اقدام به احيای منابع جنگلي و آبي تخريب شده در سال هاي اخير نمود. 

سخن آخر: (برداشت شخصي)

در مدت زمان تنظيم و نگارش اين پژوهش با بررسي هاي بسيار دريافتم منشا به وجود آمدن پديده تغييرات اقليمي نه اينكه در سال هاي اخير بلكه از هزاران سال پيش بوده است. 

از زماني كه انسان خود را اشرف مخلوقات دانسته و براي رسيدن به خواسته­ هاي خود با بي توجهي به حفظ منابع طبيعي (آب، خاك، باد، خورشيد) و حقوق ديگر سكنه موجود در زمين اقدام به تخريب  محيط زيست و منابع طبيعي نمود. 

اميدواريم كه انسانها با اهميت دادن به محيط زيست و منابع طبيعي و با بهره گيري از تكنولوژي هاي نوين، دوباره چرخه طبيعي اين كره­ ي خاكي را احيا نموده و در حفظ و نگهداري آن بكوشند.

 

0:00
0:00